Sinh viên tốt nghiệp đại học với kho tri thức đa dạng và phong phú, tuy nhiên hầu hết đều gặp khó khăn trong việc hòa nhập vào đời sống doanh nghiệp và định hướng phát triển sau khi tốt nghiệp. Nhiều năm sau khi tốt nghiệp, chúng tôi nhận ra rằng nếu học được những kỹ năng sống quan trọng trong thời gian đi học, sinh viên sẽ được chuẩn bị tốt hơn nhiều để tự tin bước vào cuộc sống. Nhận định này đã truyền cảm hứng cho Viện Công nghệ Ấn Độ – Madras (IIT-M) tạo nên một chương trình học mới tại vào năm 2013 mang tên “Kỹ năng sống”. Ngày nay, chương trình này được cung cấp cho khoảng 1.200 sinh viên năm nhất hàng năm, cả trực tiếp và trực tuyến. Sinh viên được học các kỹ năng sống thiết yếu, chẳng hạn như lắng nghe tích cực và giao tiếp hiệu quả, cũng như cách xây dựng các mối quan hệ lành mạnh, tự do thể hiện bản thân, quản lý thời gian, giải quyết xung đột, v.v.
Với tư cách là người hướng dẫn giảng dạy khóa học này, đội ngũ hướng dẫn đã học được rất nhiều về cách truyền đạt những khái niệm này cho sinh viên và chúng tôi tin rằng những khái niệm này có thể—và nên—được dạy trong bất kỳ môi trường học thuật nào. Tại đây, chúng tôi đưa ra bốn cách để bạn có thể đưa chương trình đào tạo kỹ năng sống vào các lớp tại trường đại học của mình giúp chuẩn bị hành trang vào đời cho sinh viên.
Đưa chủ đề Kỹ năng sống vào bất kỳ khóa học nào: 4 bài thực hành
Sinh viên trên toàn thế giới đang phải vượt qua những thách thức như: áp lực đồng trang lứa (peer pressure), FOMO (fear of missing out), nỗi sợ thất bại, hội chứng kẻ mạo danh, các vấn đề trong các mối quan hệ, hội chứng nghiện sử dụng điện thoại cùng với đó là hàng loạt các xung đột liên quan khiến họ lo lắng về mọi thứ từ những giá trị của bản thân cho đến sự nghiệp. Tất cả những điều này đều có tác động xấu đến thói quen, lối sống và sức khỏe của họ – gây tổn hại về tinh thần, cảm xúc và thể chất.
COVID-19 đã làm nhân đôi những thách thức này với sự mệt mỏi trong việc học trực tuyến liên tục, hạn chế tương tác với bạn bè, lịch trình bận rộn, áp lực tài chính, bệnh tật và mất mát. Để giải quyết những thách thức này và giúp sinh viên của chúng tôi sẵn sàng phát triển trong một thế giới ngày càng khắt khe và có tính cạnh tranh cao, đây là bốn kỹ thuật chúng tôi sử dụng để giới thiệu những kỹ năng sống này cho sinh viên đại học của mình; bạn cũng có thể dễ dàng kết hợp các hoạt động này vào các khóa học của mình, bất kể bạn ngành nào.
1. Bắt đầu và kết thúc lớp học bằng bài tập viết nhật ký kéo dài từ ba đến năm phút
Chúng tôi thường xuyên yêu cầu sinh viên viết nhật ký trong lớp và chúng tôi muốn hướng dẫn các em bằng cách đưa ra những gợi ý cụ thể để các em có thể phản hồi. Đối với bài tập viết nhật ký này, chúng tôi hỏi sinh viên một câu hỏi và đưa ra ba câu trả lời mẫu để giúp họ hướng tới một hướng suy nghĩ nhất định. Sau đó, sinh viên có thể giải thích chi tiết về câu trả lời của mình trong nhật ký của mình. Dưới đây là một số gợi ý và câu trả lời mẫu:
Nghe suy nghĩ và trải nghiệm của các bạn cùng lớp trong lớp hôm nay đã mang lại cho tôi cơ hội được __________.
- Được tiếp xúc với nhiều quan điểm khác nhau hơn.
- Được đối chiếu với ý kiến của riêng tôi
- Đối đầu với ý tưởng của tôi
Hoặc một câu hỏi mẫu khác: Điều gì cản trở hoặc ngăn cản bạn thể hiện bản thân một cách tự do trong lớp?
- Tôi sợ bị phán xét
- Tôi xấu hổ
- Tôi cảm thấy mình không phù hợp
Tâm trí con người chúng ta thường tập trung vào những gì còn thiếu hoặc sai hơn là những gì hiện tại hoặc tốt đẹp. Điều này gây ra lo lắng, sợ hãi, lo lắng và những cảm xúc tiêu cực liên quan. Để hạn chế những điều này, những lời nhắc này khuyến khích học sinh thực hành lòng biết ơn (đối với những gì họ có, nhận được hoặc có thể làm) như một thói quen hàng ngày. Một cách tuyệt vời khác để sử dụng nhật ký trong lớp là yêu cầu học sinh tạo bảng tầm nhìn (vision board) để giúp điều chỉnh lại cách mà não bộ của các em suy nghĩ nhằm tạo ra động lực nội tại, hạnh phúc và thành công.
Ví dụ: Chúng tôi yêu cầu học sinh tạo một quả bóng mục tiêu và đây là một ví dụ của sinh viên viết về tầm nhìn mục tiêu của mình.
Để khuyến khích viết nhật ký bên ngoài lớp học, hãy mời sinh viên nói chuyện với người cố vấn, người thân hoặc bạn bè về điều gì khiến họ mạnh mẽ nhất về mặt cảm xúc và có thể đương đầu với những thăng trầm của cuộc sống. Sau đó, sinh viên có thể viết nhật ký về những điều mình đã học và điều đó có thể ảnh hưởng như thế nào đến cách các em giải quyết các khó khăn trong tương lai.
2. Chia sẻ kinh nghiệm cá nhân và khuyến khích học sinh học hỏi từ người khác
Ở mức độ bạn cảm thấy thoải mái, hãy chia sẻ những khó khăn và thành công của chính bạn với sinh viên. Một trong những lo lắng phổ biến mà hầu hết học sinh phải đối mặt là áp lực thi cử và điểm số. Chúng tôi – những người hướng dẫn có thể chia sẻ chúng tôi đã trải qua những thăng trầm trong quá trình học tập của mình và cách chúng tôi vượt qua những trở ngại ấy như thế nào. Nếu bạn không thoải mái khi chia sẻ về bản thân, hãy sử dụng kinh nghiệm của những nhân vật nổi tiếng trong ngành của bạn và yêu cầu học sinh thảo luận về những cách khác nhau mà những nhân vật này xử lý những thách thức mà họ gặp phải, đảm bảo cuộc thảo luận luôn phù hợp với chủ đề.
Bạn cũng có thể chia sẻ các video, đoạn phim hoặc bài viết truyền cảm hứng liên quan đến các chủ đề xung quanh áp lực bạn bè, phong tục tập quán, giá trị bản thân, v.v., cho phép học sinh học hỏi từ các chuyên gia. Chúng tôi cũng khuyến khích các học viên trong chương trình Kỹ năng sống kết nối với nhau. Chúng tôi tạo các nhóm gồm 15-20 học sinh bằng WhatsApp để họ có thể cùng nhau nghiên cứu thêm các chủ đề và chủ đề bên ngoài lớp học. Cách thực hiện này đảm bảo rằng các cuộc trò chuyện, phản ánh và chia sẻ được tiếp tục và nó củng cố việc học tập trong lớp. Với quy mô lớp học rộng lớn, các nhóm thảo luận nhỏ hơn cho phép nhiều học sinh tham gia, tương tác và nhận được sự chú ý của từng cá nhân hơn.
3. Giới thiệu: Nghiên cứu tình huống và Đóng vai để thảo luận và thể hiện kỹ năng sống trong lớp
Sử dụng nghiên cứu tình huống là một cách khác để đưa quan điểm và kinh nghiệm bên ngoài vào các cuộc thảo luận trong lớp. Ví dụ: chọn một trường hợp liên quan đến quản lý xung đột và chia học sinh của bạn thành các nhóm năm hoặc sáu người để giải quyết và thảo luận về trường hợp đó trước lớp. Điều này cung cấp một không gian an toàn để họ làm việc cùng nhau, phân tích các sự kiện và trau dồi kỹ năng giao tiếp, xã hội, sáng tạo và lãnh đạo. Trong suốt cuộc thảo luận cả lớp sau đó, hãy yêu cầu học sinh suy nghĩ bằng nhiều cách tiếp cận khác nhau để giải quyết vấn đề. Đôi khi những câu chuyện cụ thể – chẳng hạn như liên quan đến khả năng tự quản lý hoặc kỹ năng giao tiếp – có thể gợi lên những cuộc thảo luận căng thẳng giữa các học sinh rút ra từ kinh nghiệm của chính họ và học hỏi từ quan điểm độc đáo của nhau.
“Nếu học được những kỹ năng sống quan trọng trong thời gian đi học, chúng ta sẽ được trang bị tốt hơn nhiều để tự tin bước vào sự nghiệp và thành công trong cuộc sống.”
Ngoài các cuộc thảo luận trong lớp, hãy cân nhắc việc yêu cầu học sinh hoặc trợ giảng thể hiện một khía cạnh khác của vấn đề thông qua việc đóng vai—trong trường hợp quản lý xung đột, học sinh có thể thể hiện xung đột với cha mẹ, xung đột với quyền lực hoặc thẩm quyền hoặc xung đột giữa bạn bè. Sau khi hoàn thành, cả lớp cùng nhau phân tích xung đột, mời các cá nhân chia sẻ cách họ xử lý xung đột và lý do. Bạn cũng có thể sử dụng phương pháp bỏ phiếu để nhận được phản hồi của học sinh về việc đóng vai. Khi học sinh định hướng trong cuộc sống, các em có thể sử dụng các công cụ và mẹo học được từ các cuộc thảo luận này để quản lý tốt hơn xung đột với bạn bè hoặc cấp trên ở nơi làm việc hoặc ở nhà. Họ cũng phát triển tư duy phát triển, sự kiên trì và khả năng vượt qua những lo lắng khi phỏng vấn xin việc không diễn ra theo ý muốn hoặc họ không nhận được sự thăng tiến mà họ mong muốn.
4. Sử dụng trò chơi trực tuyến để dạy và củng cố các khái niệm và kỹ năng chính
Chúng tôi nhận thấy trò chơi là một cách tuyệt vời để thu hút sự chú ý của học sinh vì chúng nhanh chóng và có hệ thống điểm động lực. Chúng cũng giúp xây dựng các kỹ năng giao tiếp trong một môi trường vui nhộn và giúp giải phóng tâm trí quá tải về nhận thức của học sinh. Chỉ dành năm phút cho các hoạt động này có thể thúc đẩy việc tự học và cải thiện đáng kể việc xây dựng kỹ năng của học sinh.
Dưới đây là ba ví dụ về trò chơi chúng tôi thích sử dụng trong lớp. Đúng, chúng ở mức độ sơ cấp, nhưng chúng tôi luôn ấn tượng bởi mức độ tham gia của học sinh khi chơi một cách nhẹ nhàng, thú vị để dạy những điều cơ bản.
Active Listen 2 (Whac-A-Mole) là một trò chơi lắng nghe tích cực, trong đó các điểm đen xuất hiện trên màn hình với nhiều đặc điểm nghe khác nhau. Học sinh phải xác định đâu là đặc điểm lắng nghe tích cực và đưa chúng trở lại lỗ hổng. Thế mạnh, sự phụ thuộc lẫn nhau và lòng biết ơn (Maze Chase) là một trò chơi trong đó một câu hỏi được đặt ra và mỗi người chơi phải tìm đến ô trả lời đúng trong khi tránh các sinh vật kẻ thù.
Bowling Rush là một trò chơi quản lý thời gian cung cấp cho học sinh những câu hỏi trắc nghiệm. Khi trả lời đúng, mỗi người chơi sẽ lăn quả bóng và làm đổ tất cả các chốt. Nếu họ trả lời sai, chỉ có một vài chiếc ghim bị đánh rơi.
Cung cấp cho học sinh những công cụ cần thiết để xây thành công
Các hoạt động xây dựng kỹ năng sống như thế này làm phong phú thêm trải nghiệm học tập của học sinh và trang bị cho họ những công cụ cũng như đào tạo mà các em sẽ cần để đối mặt với những khắc nghiệt của cuộc sống. Đại dịch đã dạy cho sinh viên những bài học cuộc sống chưa từng có và nhấn mạnh sự cần thiết của việc dạy cho sinh viên những kỹ năng thiết yếu này và cho phép họ có không gian để thực hành và phát triển chúng.
Các cựu sinh viên nói với chúng tôi rằng những hoạt động này đã giúp họ trong hành trình phát triển chuyên môn bằng cách mài giũa kỹ năng lãnh đạo, mang lại cho họ nhận thức và sự tự tin để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống thực và giúp họ trở thành những người có tinh thần đồng đội. Bằng cách kết hợp ngay cả một trong những hoạt động này vào lớp học của bạn—bất kể chuyên ngành giảng dạy của bạn là gì—sinh viên của bạn sẽ học được nhiều hơn về cách thể hiện bản thân, lòng tự trọng, khả năng giao tiếp và khả năng quản lý sự thay đổi. Họ cũng sẽ bắt đầu trau dồi cách tiếp cận cuộc sống toàn diện và cân bằng, giúp giới học thuật chuẩn bị tốt hơn cho những gì sắp tới.
VnResource Software Solutions & ICT Service
Website: https://vnresource.vn/giai-phap/phan-mem-quan-ly-dao-tao/
Hotline: 0914.004.800
Trụ sở 3 miền:
TP. Hồ Chí Minh:
- 41/7 Phạm Ngũ Lão, Phường 3, Gò Vấp, TP.HCM.
- 06 Nguyễn Trung Trực, Phường 5, Bình Thạnh, TP.HCM.
Đà Nẵng: Tầng 4, 324 Nguyễn Hữu Thọ, P. Khuê Trung, Q. Cẩm Lệ, Tp Đà Nẵng
Hà Nội: Tầng 4, Số 84 Duy Tân, Q. Cầu Giấy, Tp. Hà Nội.