Học tập tích cực (Active learning) – phương pháp đặt người học vào trung tâm của quá trình giáo dục – đã nổi lên như một chiến lược mạnh mẽ để thúc đẩy sự phát triển và gắn kết liên tục trong lực lượng lao động. Thay vì thụ động tiếp thu thông tin, học tập tích cực khuyến khích người học tham gia trực tiếp vào quá trình học tập thông qua các hoạt động thực hành, thảo luận, giải quyết vấn đề và phản biện. Tại sao học tập tích cực lại trở nên quan trọng trong môi trường làm việc hiện đại? Hãy cùng VnResource tìm hiểu trong bài viết sau đây.
Active learning là gì?
Active Learning – Học tập tích cực là một phương pháp học tập trong đó người học tích cực tham gia hoặc tương tác với quá trình học tập, thay vì chỉ tiếp thu thông tin một cách thụ động. Nó khuyến khích người học tự khám phá, tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và áp dụng kiến thức vào thực tế.
Học tập tích cực còn được gọi là học tập trải nghiệm bởi nó đề cao giá trị của việc học tập thông qua hành động. Thay vì ngồi thụ động trong lớp học và ghi chép bài giảng, người học tham gia vào các hoạt động thực hành, thảo luận, giải quyết vấn đề và phản biện. Điều này giúp họ ghi nhớ thông tin tốt hơn, phát triển kỹ năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề, đồng thời có khả năng áp dụng kiến thức vào thực tế một cách hiệu quả.
Tìm hiểu thêm: Trải nghiệm học tập của người học: 4 Yếu tố nâng cao sự hài lòng
Nâng cao và đào tạo lại kỹ năng thông qua Active learning
Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang chuyển sang mô hình học tập suốt đời, việc nâng cao và đào tạo lại nguồn nhân lực là điều cần thiết cho sự phát triển của các tổ chức. Cách tiếp cận chủ động này không chỉ giúp nhân viên duy trì tính cạnh tranh trong vai trò của họ mà còn trang bị cho họ sự linh hoạt để thích ứng với các xu hướng và công nghệ mới nổi.
Động lực chính thúc đẩy các sáng kiến nâng cao kỹ năng bao gồm:
- Lấp đầy khoảng trống kỹ năng: Thị trường lao động biến đổi nhanh chóng đòi hỏi nhân viên phải liên tục cập nhật kiến thức và kỹ năng mới. Việc đào tạo lại giúp lấp đầy khoảng trống kỹ năng, đảm bảo nhân viên có thể đáp ứng yêu cầu công việc.
- Cải thiện khả năng giữ chân nhân viên: Nhân viên có xu hướng gắn bó lâu dài hơn với những tổ chức đầu tư vào sự phát triển của họ. Cung cấp cơ hội học tập và phát triển giúp nâng cao mức độ hài lòng của nhân viên, từ đó giảm thiểu tỷ lệ nghỉ việc.
- Nâng cao hiệu suất tổng thể: Nhân viên có kỹ năng và kiến thức phù hợp sẽ làm việc hiệu quả hơn, góp phần nâng cao năng suất và lợi nhuận cho tổ chức.
Nhu cầu lấp đầy khoảng trống kỹ năng, cải thiện khả năng giữ chân nhân viên và nâng cao hiệu suất tổng thể của tổ chức là những động lực chính thúc đẩy các sáng kiến nâng cao kỹ năng.
- Học tập truyền thống chủ yếu dựa vào các bài giảng, hội thảo và thuyết trình. Những phương pháp này đặt quyền sở hữu và trách nhiệm học tập vào tay người hướng dẫn, thay vì những người cần phát triển kỹ năng mới.
- Học tập tích cực, trái ngược lại, là một loạt các chiến lược học tập mang tính trải nghiệm và hợp tác, giúp người học dễ dàng áp dụng kiến thức đã học vào thực tế công việc một cách hiệu quả.
Xu hướng Active learning đang ngày càng phổ biến, thu hút sự quan tâm của người lao động ở mọi lứa tuổi. Các cuộc khảo sát về lực lượng lao động đa thế hệ cho thấy 87% người lao động coi cơ hội học hỏi lẫn nhau là một cách hiệu quả để trau dồi kinh nghiệm.
Tìm hiểu thêm: Tại sao doanh nghiệp yêu thích đào tạo trực tuyến trong thời đại số?
Doanh nghiệp chuyển đổi đào tạo trực tuyến với giải pháp E-Learning
Tại sao Học tập tích cực – Active learning hiệu quả hơn Học tập thụ động?
“Vòng lặp học tập” là một chu trình liên tục giúp con người tiếp thu kiến thức và kỹ năng mới. Quy trình này bao gồm các giai đoạn: học tập, áp dụng, nhận phản hồi và sau đó là phản ánh. Tuy nhiên, học tập thụ động lại không tham gia vào vòng lặp học tập hiệu quả này.
Theo “đường cong lãng quên”, khoảng 50% thông tin mới sẽ bị lãng quên trong giờ đầu tiên và 70% sau 24 giờ đầu tiên. Việc ôn tập và lặp lại – trải qua nhiều lần vòng học tập – đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện khả năng ghi nhớ.
Active learning đặt người học và hành động của họ vào trung tâm của quá trình học tập, giúp tham gia vào vòng học tập hiệu quả hơn bằng cách yêu cầu người học áp dụng kiến thức đã học, nhận phản hồi và suy ngẫm về quá trình học tập.
Tập trung vào năng lực hơn là sự tự tin
Học tập thụ động thường khiến người học cảm thấy tự tin hơn do họ tiếp thu kiến thức một cách thụ động, ít vận dụng tư duy và thực hành. Tuy nhiên, khi áp dụng kiến thức vào thực tế, họ lại gặp nhiều khó khăn và thể hiện kết quả thấp hơn so với những người active learning.
Ngược lại, active learning – học tập tích cực khuyến khích người học chủ động tham gia vào quá trình học tập, thông qua các hoạt động như thảo luận, giải quyết vấn đề, thực hành… Ban đầu, phương pháp này có thể khiến người học cảm thấy lo lắng và thiếu tự tin vì họ phải đối mặt với nhiều thử thách và yêu cầu cao hơn. Tuy nhiên, khi được trải nghiệm và áp dụng kiến thức vào thực tế, họ sẽ dần phát triển khả năng tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và tự tin vận dụng kiến thức đã học. Điều này dẫn đến hiệu quả học tập cao hơn và tạo động lực để họ tiếp tục học hỏi và phát triển.
Hãy thử đảo ngược vai trò bằng phương pháp “Giáo viên – Học viên”
“Bài kiểm tra cuối cùng về sự hiểu biết là khả năng dạy nó cho người khác.” – Ralph Waldo Emerson.
Câu nói này đã khẳng định tầm quan trọng của việc chia sẻ kiến thức trong quá trình học tập. Áp dụng triết lý này vào môi trường đào tạo doanh nghiệp, ta có thể sáng tạo phương pháp “Đảo ngược vai trò” – biến học viên thành giáo viên, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả hiệu quả học tập và phát triển nhân viên.
Phương pháp này giúp nâng cao khả năng ghi nhớ và hiểu bài. Khi dạy người khác, bản thân người học buộc phải tổ chức kiến thức một cách logic, hệ thống, từ đó giúp họ ghi nhớ và hiểu bài tốt hơn.
Ngoài ra, còn giúp nâng cao kỹ năng giao tiếp, thuyết trình, tư duy phản biện, giải quyết vấn đề sẽ được rèn luyện hiệu quả khi nhân viên tham gia chia sẻ kiến thức.
Nuôi dưỡng sự tương tác nhóm
Active learning không chỉ đơn thuần là hoạt động cá nhân mà còn là quá trình học tập diễn ra trong môi trường tương tác nhóm. Môi trường nhóm nhỏ mang đến cho người học nhiều lợi ích, góp phần nâng cao hiệu quả học tập và phát triển kỹ năng.
Môi trường nhóm nhỏ mô phỏng môi trường làm việc thực tế, giúp người học dễ dàng áp dụng các kỹ năng mới khi quay trở lại công việc sau các buổi đào tạo. Họ có thể trao đổi ý tưởng, thảo luận vấn đề và hợp tác để giải quyết các tình huống thực tế, từ đó phát triển kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp và giải quyết vấn đề.
Khuyến khích suy ngẫm
Một trong những lợi ích quan trọng của học tập tích cực là khả năng ghi nhớ tốt hơn. Khi người học tham gia vào các hoạt động học tập, họ sẽ có xu hướng tập trung và ghi nhớ thông tin tốt hơn. Các hoạt động như vẽ nguệch ngoạc, ghi chép và phản ánh bằng văn bản cũng giúp kích thích não bộ, tăng cường khả năng ghi nhớ và lưu trữ thông tin.
Hơn nữa, active learning còn giúp giảm sự mệt mỏi và buồn chán trong quá trình học tập. Thay vì ngồi thụ động nghe giảng, người học sẽ được tham gia vào các hoạt động thú vị và tương tác, giúp họ duy trì sự tập trung và hứng thú học tập.
Đặc biệt, active learning còn khuyến khích việc tự đánh giá, một kỹ năng vô cùng quan trọng trong thời đại ngày nay. Khi người học được khuyến khích suy nghĩ chín chắn về những gì họ đang học, cách họ học và hiệu quả học tập của họ, họ sẽ có thể tự điều chỉnh phương pháp học tập phù hợp với bản thân, từ đó nâng cao hiệu quả học tập một cách tối ưu.
Khen thưởng những người học tích cực
Khen thưởng là một yếu tố quan trọng trong việc khuyến khích và động viên nhân viên tham gia học tập. Trong môi trường làm việc đề cao học tập tích cực (Active learning), việc khen thưởng những người học tập tích cực đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy tinh thần học tập và nâng cao hiệu quả đào tạo.
Dưới đây là một số cách thức hiệu quả để khen thưởng những người học tập tích cực:
- Sử dụng huy hiệu hoặc chứng chỉ kỹ thuật số
- Chia sẻ thành tích học tập trên các nền tảng kỹ thuật số
- Kết hợp huy hiệu kỹ thuật số vào đánh giá hiệu suất
- Khen thưởng bằng những phần quà thiết thực
- Tạo cơ hội thăng tiến cho những người học tập tích cực\
Đọc thêm: Ứng dụng Gamification trong giáo dục: Những tip tạo động lực cho người học
Tại sao học tập tích cực (Active Learning) lại trở nên quan trọng trong môi trường làm việc hiện đại?
Có vô số lợi ích của việc học tập tích cực tại nơi làm việc. Phong cách học tập hấp dẫn hơn không chỉ có thể hỗ trợ nhân viên về kỹ năng và phát triển nghề nghiệp mà còn có thể mang lại lợi ích cho tổ chức theo một số cách khác nhau. Dưới đây là một số lý do tại sao học tập tích cực có thể có giá trị rộng rãi như vậy.
Lý thuyết trở thành thực hành
1. Tích hợp thông tin mới và hiện có:
Thay vì học lý thuyết một cách thụ động, người học cần chủ động liên kết kiến thức mới với những kiến thức và kinh nghiệm đã có.
Điều này giúp họ hiểu rõ hơn về các khái niệm mới và ghi nhớ thông tin một cách hiệu quả hơn.
Ví dụ, khi học về một chiến lược marketing mới, nhân viên bán hàng có thể liên hệ chiến lược này với các sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ đang bán để tìm ra cách áp dụng hiệu quả nhất.
2. Áp dụng bài học mới vào thực tiễn:
Một trong những cách tốt nhất để học tập là thực hành.
Sau khi học một lý thuyết mới, người học nên tìm kiếm cơ hội để áp dụng lý thuyết đó vào thực tế trong công việc.
Điều này có thể giúp họ củng cố kiến thức đã học, đồng thời phát triển các kỹ năng cần thiết để thành công.
Ví dụ, sau khi học về kỹ thuật đàm phán mới, nhân viên bán hàng có thể luyện tập kỹ thuật này với đồng nghiệp hoặc khách hàng tiềm năng.
3. Giải quyết vấn đề bằng cách sử dụng những hiểu biết mới:
Học tập tích cực khuyến khích người học sử dụng kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề thực tế.
Khi gặp phải vấn đề trong công việc, người học có thể áp dụng những kiến thức và kỹ năng đã học để tìm ra giải pháp hiệu quả.
Điều này giúp họ phát triển tư duy phản biện, khả năng giải quyết vấn đề và kỹ năng sáng tạo.
Ví dụ, sau khi học về phương pháp quản lý dự án mới, quản lý dự án có thể áp dụng phương pháp này để cải thiện hiệu quả thực hiện dự án của mình.
Phản hồi là ngay lập tức
Bởi vì đây thường là một quá trình hai chiều nên học tập tích cực mang lại cơ hội nhận được phản hồi thường xuyên và nhanh chóng.
Trong quá trình học tập tích cực, người học được khuyến khích tham gia chủ động vào các hoạt động học tập như thảo luận, giải quyết vấn đề, thực hành dự án,… Điều này giúp họ có cơ hội đặt câu hỏi, chia sẻ ý kiến và nhận phản hồi ngay lập tức từ giảng viên, người hướng dẫn hoặc đồng nghiệp. Nhờ vậy, những hiểu lầm hay thắc mắc của người học có thể được giải đáp kịp thời, giúp họ hiểu sâu hơn về kiến thức và kỹ năng đang học.
Việc nhận phản hồi thường xuyên giúp người học điều chỉnh phương pháp học tập phù hợp, từ đó nâng cao hiệu quả tiếp thu kiến thức. Đồng thời, giảng viên và người hướng dẫn cũng có thể dựa trên phản hồi của người học để điều chỉnh nội dung và phương pháp giảng dạy cho phù hợp, đảm bảo đáp ứng nhu cầu học tập của từng cá nhân.
Đọc thêm: Lợi ích của AI trong eLearning: Phương pháp học tập mới bạn cần biết
Học tập tích cực mang lại giá trị lâu dài
Theo nhiều nghiên cứu khoa học, học tập tích cực giúp kích thích não bộ hoạt động hiệu quả hơn, từ đó tăng cường khả năng ghi nhớ thông tin. Khi người học tham gia chủ động vào quá trình học tập, họ sẽ có xu hướng tập trung cao độ hơn, liên kết kiến thức mới với kiến thức cũ và tạo ra nhiều kết nối thần kinh trong não bộ. Nhờ vậy, thông tin được ghi nhớ một cách sâu sắc và lâu dài hơn.
Một nghiên cứu của Đại học California, Berkeley cho thấy, sinh viên học về giải phẫu học thông qua phương pháp học tập tích cực – active learning (giải phẫu thực tế, thảo luận nhóm, thực hành trên mô hình) có khả năng ghi nhớ kiến thức tốt hơn 50% so với sinh viên học bằng phương pháp truyền thống (nghe giảng, ghi chép).
Active learning không chỉ giúp ghi nhớ thông tin mà còn giúp người học dễ dàng gợi nhớ thông tin khi cần thiết. Khi tham gia vào các hoạt động học tập như thảo luận, giải quyết vấn đề, thực hành dự án,… người học sẽ có cơ hội vận dụng kiến thức đã học vào thực tế, từ đó củng cố và ghi nhớ thông tin một cách hiệu quả hơn.
Sự gắn kết của nhân viên
Active learning khuyến khích sự tương tác và cộng tác giữa người học, tạo điều kiện cho họ chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau. Nhờ vậy, nhân viên cảm thấy được hỗ trợ tốt hơn trong quá trình học tập và phát triển nghề nghiệp. Họ có thể dễ dàng tiếp cận sự trợ giúp từ giảng viên, người hướng dẫn, đồng nghiệp hoặc các chuyên gia khác, từ đó giải quyết những khó khăn và vướng mắc trong quá trình học tập.
Tạo môi trường học tập tích cực và chủ động
Giáo viên, giảng viên hay người hướng dẫn nên tạo bầu không khí cởi mở, khuyến khích học viên đặt câu hỏi, chia sẻ ý kiến và tranh luận về các chủ đề học tập. Điều này giúp học viên cảm thấy thoải mái khi bày tỏ suy nghĩ, học hỏi từ những người khác và tự tin khám phá kiến thức.
Trao quyền cho học viên tự lựa chọn chủ đề học tập, dự án nghiên cứu hoặc phương pháp học tập phù hợp với bản thân. Điều này giúp học viên phát triển tính tự chủ, trách nhiệm, khả năng tự học và tư duy sáng tạo.
Tìm hiểu thêm: Cách xây dựng văn hoá học tập chủ động trong doanh nghiệp
Tổng kết
Học tập tích cực (Active learning) không chỉ là một phương pháp đào tạo hiệu quả mà còn là chìa khóa để giải quyết những thách thức trong môi trường làm việc VUCA (Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity) hiện đại. Doanh nghiệp cần chủ động thích nghi, đổi mới và phát triển nguồn nhân lực để duy trì lợi thế cạnh tranh.
VnResource LMS Pro – eLearning là giải pháp phần mềm quản trị đào tạo toàn diện, giúp doanh nghiệp dễ dàng triển khai và áp dụng phương pháp học tập tích cực vào các chương trình đào tạo của mình. Với hệ thống tính năng đa dạng và linh hoạt, VnResource LMS Pro – eLearning hỗ trợ doanh nghiệp:
- Tạo dựng môi trường học tập trực tuyến tích cực và chủ động, khuyến khích sự tham gia và tương tác của học viên.
- Cung cấp đa dạng phương pháp giảng dạy và học tập, đáp ứng nhu cầu và phong cách học tập của từng học viên.
- Quản lý hiệu quả quá trình học tập và đánh giá sự tiến bộ của học viên.
- Phân tích dữ liệu học tập để đưa ra chiến lược đào tạo phù hợp và hiệu quả hơn.
Nếu doanh nghiệp muốn biết thêm thông tin về Phần mềm đào tạo & Học trực tuyến VnResource LMS Pro – eLearning. Hãy để lại thông tin để đội ngũ tư vấn của VnResource sẽ gửi đến anh chị một buổi tư vấn chuyên sâu hoàn toàn miễn phí. Liên hệ ngay qua hotline: 0914.004.800 hoặc website VnResource.vn để trải nghiệm ngay trong hôm nay những tính năng tuyệt vời mà phần mềm đào tạo trực tuyến mang lại cho doanh nghiệp!